Siz de duymuş, görmüş yahut okumuş olabilirmisiniz. Sonbahar bağları ziyaret etmenin en güzel zamanıdır. O muhteşem renkler…Benim gibi fotoğraf çekmeye bayılıyorsanız kaçınılmaz yerler.

“Discover Vineyards and Unique Wineries during Fall Season”

Sadece Google’a ” Fall in the vineyards” (Bağlarda sonbahar) yazın, bununla ilgili karşınıza eşsiz güzellikte fotoğraflar çıkar: Renklerin Gücü; kırmızısıyla, moruyla, turuncusuyla, sarısıyla,…

Ama ne yazık ki asmadaki parlak renkler genelde bağlarda bir şeylerin ters gittiğine dair bir işaret de olabilir. Düşünmesi bile kötü öyle değil mi?

Bağlardaki Renkler

Güz döneminde çok sık karşılaşmadığımız bazı renkler vardır. Mesela, asmanın yeşil aksamının aralarında  kıpkırmızı yapraklar yada yarım yamalak düzensiz yamalı gibi bir kırmızılık. Bazen parlak bazen değişik tonlarda kırmızısı-sarısı. İşte bu parlak renkler kimi zaman bağda bir stres olduğuna işaret eder:

                                                   *Besin noksanlığı da olabilir,
                                                   *Mineral toksisite de
                                                               yada
                                                   * PATOJEN

Normal sağlıklı bir asma uyku-dinlenme dönemine (dormant) geçerken yapraklar hafif sarımsı tondan bronz renge dönüşür ve düşer.

Bağları Etkileyen Virüslerden Bazıları

1. Bağ Yaprak Kıvrılma Virüsü (Grapevine leafroll associated viruses GLRaV) Ekonomik olarak en zararlı virüs olarak kabul edilmiştir. Hastalığın belirtileri üzüm çeşidine göre değişkenlik gösterebilir. Zaten gözleme dayalı tanı koymak da çok zordur. Yaprak damarları başta yeşil iken hastalık ilerledikçe yaprakta kırmızı, sarı yada mor renkler görmek mümkündür. yaprak kenarları aşağıya doğru kıvrılır. Kırmızı çeşitlerde kızarma, beyazlarda sararma olabilir.

   * Bağların genel gelişimi, kuvveti ve meyve tutumu olumsuz etkilenir.
   * Enfekteli omcalar, küçülmüş yapraklar oluşturur.
   * Aşı uyumsuzluğu görülebilir.
   * Zamanla zayıf gövde gelişimi gözlenir.
   * Salkımlar küçük kalır.
   * Tanelerde homojen bir olgunlaşma gözlenmez.
   * Şeker içeriği düşük olur.
   Merlot, sağdaki enfekte olmuş

    

   

   
   Chardonnay

   

   

   

   Yani bağın ömrünün ve veriminin azalmasına neden olur. Unlu bitkiler (mealybugs) ve Kabuklu bitler-böcekler (soft scale insects) en yakın dostlarıdır bunların oradan oraya seyahat etmelerinde.

   

2.  Asmada Kırmızı Leke Virüsü ( Grapevine red blotch associated virus)

   Yeni keşfedilmiştir aslında. Literatürde pek adı geçmez. Üzerine bilimsel araştırmalar yapılmaktadır. En önemli belirtisi tanede şeker içeriğinin düşmesine neden olur. Fenolik maddeler gelişemez. Olgunlaşma gecikir. Üzüm ve şarapta renk kaybı söz konusudur. Belirtilerinde yapraklarda kıvrılma görülmez. Damarlar da kırmızılaşır. Beyaz çeşitlerde tanı koymak oldukça zordur. Aşağıdaki resimde Riesling örneğinde olduğu gibi.

3. Asmada Gövde Çukurlaşması Virüsü (Rugose Wood Complex-Trunk Disease)

* Yaprak kıvrılma virüsü gibi üretim materyali ile taşınır. Bitkide gelişim yavaşlar, gözler geç uyanır ve sürgünler zayıflar.
* Asmanın gövdesinde kabuk altında uzunlamasına çukurcuklar oluşur.
* Bitki kısa kalır.
* Yapraklar ve salkımlar küçük kalır.

4. Asma Yelpaze Yaprak Virüsü (Grapevine fanleaf virus)

* Yaprak damarları anormal şekilde dağılarak yaprağa yelpaze şekli verir.
* İlk aşamada halka ve çizgi şeklinde lekeler görülebilir.
* Yapraklarda sarı ve yeşil mozaikler görülür.
* Yapraklarda şekil bozuklukları görmek mümkündür.
* Yaprak sapları yassılaşabilir.
* Sürgünlerin boğum aralarında kısalma olabilir.
* Asma bodur kalabilir- çalılaşabilir.
* Aşı uyuşmazlığı olabilir.
* Salkımlarda dane silkmesi ve irili-ufaklı dane oluşumu görülür.

Bağlardaki bu renk cümbüşüne virüslerden ziyade bakteriler ve funguslar da neden olabilir. Eğer patojen kaynaklı bir enfeksiyon yoksa bağdaki bu renk değişimi sizi korkutmasın. Ama ne yazık ki, enfeksiyon bulaştığı zaman geri dönüşüm söz konusu değil. Bağınız var olduğu sürece , enfeksiyonda sizinle birlikte var olacaktır. Yakın civardaki komşu bağları da olumsuz etkiler unutmayın. Rüzgar, su, nematodlar, böcekler güle oynaya taşır bu virüsleri. Böyle bağlardan elde edilen üzümün kalitesi de yapılan şarabın kaliyesi de düşük olur. Şarabın rengi, kimyası, aromaları-tatları,…

“Kısacası, bu virüslerden uzak durmanın tek bir yolu var: Fidenin hastalıktan arı olması gerekir ( disease free vine)”.

Gelecek sefer, bir turizm firması reklam amaçlı size “Bağları ziyaret etmenin en güzel zamanı sonbahardır” dediği zaman bu mükemmel renklerin aynı zamanda bağ için çok tehlikeli olduğunu anımsarsınız.

Bağcılık ve şarapçılık zor iştir. Bilgi ister, araştırma ister, emek ister, sabır ister, en önemlisi gönül ister… 

Lütfen bağları ziyaret ederken orada nasıl bir emek harcandığını unutmayın. Yeni yılınız kutlu olsun…